In 2025 heeft de Metropoolregio Rotterdam Den Haag het voortouw genomen in het stimuleren van projecten die betrekking hebben op het OV en de energietransitie. HTM en RET hebben op dat gebied al veel bereikt in 2024 en die lijn wordt in dit nieuwe jaar doorgetrokken. In dit artikel kijken we vooruit naar wat er staat te gebeuren.
Zowel RET als HTM hebben in 2024 groen licht gekregen van de Autoriteit Consument en Markt (ACM) om stroom te leveren aan derden, maar ieder via een eigen aanpak. De RET heeft na jarenlange voorbereiding de officiële status van 'netbeheerder' (GDS-status) verkregen van de ACM. HTM daarentegen heeft een alternatieve route gekozen en via een ontheffing van de ACM toestemming gekregen om stroom te leveren aan voertuigen van derden.
RET Energiebank
Onlangs is de RET Energiebank gelanceerd. Het evenement om hem officieel te openen staat voor mei gepland. Dit evenement zou moeten samenvallen met de ingebruikname van een tweede Energiebank.
De RET Energiebank is een innovatief idee dat ontstond als schets op een bierviltje. Het concept: een grote batterij wordt aangesloten op de bovenleiding van de tram. RET en Strukton werkten samen aan de realisatie van dit concept, overwonnen uitdagingen en ontwikkelden een operationele Energiebank. Onderweg werden onverwachte voordelen ontdekt, wat het project nog veelbelovender maakt. Als de pilot slaagt, kan het concept in de hele EU worden toegepast.
Deze batterij laadt stroom van nabijgelegen onderstations op als er geen trams rijden en levert stroom aan voorbijrijdende trams. Dit ‘unplugged onderstation’ biedt een oplossing voor het tekort aan nieuwe netaansluitingen door netcongestie, terwijl RET haar ambitie om meer trams te laten rijden in de Rotterdamse regio waarmaakt.
De ontwikkeling van de Energiebank werd mogelijk dankzij financiering van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH), de Gemeente Rotterdam en de EU via het platform Europe’s Rail Joint Undertaking (ERJU). Dit samenwerkingsverband stimuleert duurzame innovaties in de railsector, zoals binnen het project Rail4Earth.
Groeiende vraag naar laadmogelijkheden
Vanaf 1 januari 2025 is de zero-emissiezone in Rotterdam stapsgewijs ingevoerd. Vanaf die datum mogen nieuwe bestelauto’s met een verbrandingsmotor niet langer in deze zone rijden en dat geldt ook voor oudere voertuigen met emissieklasse 4 of lager.
Veel bedrijven in de regio moeten hierdoor snel hun voertuigen elektrificeren. Dit leidt tot een groeiende vraag naar laadmogelijkheden, zowel op eigen terrein als in de buurt van steden waar deze bedrijven actief zijn. Deze ontwikkelingen zorgen ervoor dat de interesse om aan te sluiten op het net van RET zal toenemen. Er wordt met de andere betrokken partijen dan ook gewerkt aan een opschaalplan.
In Hoek van Holland is al een bouwaansluiting gerealiseerd, en het ligt voor de hand dat soortgelijke initiatieven zullen volgen. Er is, naast de taskforce Energie in het OV met MRDH en HTM, ook een samenwerking met de gemeente Rotterdam, waarin wordt gesproken over de mogelijkheden voor het opzetten van de E-OV hubs. Er worden al duidelijke stappen in de goede richting gezet en daar moet in 2025 mee worden doorgegaan. Tegelijkertijd is het congestiegebied in Rotterdam uitgebreid, wat vanuit verschillende partijen tot extra belangstelling leidt. Deze ontwikkelingen zorgen voor toenemende druk, ook vanuit de gemeente zelf.
HTM elektrificeert verder
HTM zet in 2025 een grote stap richting een duurzame toekomst door de verdere elektrificatie van het wagenpark en de optimalisatie van de energievoorzieningen. De vloot van elektrische bussen breidt verder uit, waarbij aanzienlijke investeringen worden gedaan in laadinfrastructuur en ondersteunende technologieën. Dit zorgt ervoor dat HTM niet alleen voorbereid is op de mobiliteitsbehoeften van morgen, maar ook actief bijdraagt aan een schonere stad.
Duurzaamheid gaat echter verder dan alleen de voertuigen. HTM maakt steeds meer gebruik van groene energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, om haar depots en stations van stroom te voorzien. Dit sluit naadloos aan bij de ambitie om de CO₂-uitstoot drastisch te verminderen en bij te dragen aan de klimaatdoelstellingen.
Daarnaast is HTM innovatief op het gebied van energiemanagement. De mogelijkheden van slimme energienetwerken worden onderzocht. Hiermee wordt energie optimaal verdeeld en opgeslagen. Ook wordt gekeken naar de integratie van voertuigen in het energienetwerk. Dit laatste, bekend als vehicle-to-grid-technologie, kan een revolutie betekenen voor de manier waarop energie wordt gebruikt en opgeslagen in stedelijke gebieden.
Een van de meest baanbrekende innovaties binnen HTM ligt op het gebied van batterijen. De nieuwste ontwikkelingen in batterijtechnologie bieden kansen voor een efficiënter en duurzamer gebruik van energie, zowel binnen voertuigen als in ondersteunende infrastructuur.
Congestiedeal
In 2025 wordt hard doorgewerkt aan de congestiedeal, waarvan de benodigde documenten naar verwachting binnen enkele maanden gereed zijn en ondertekend kunnen worden.
Vorig jaar werd op de Energietop OV afgesproken dat Stephan Brandligt en Gerard Schouw, de twee door de Minister van EZK aangestelde gezanten netcongestie, nu direct aan de slag gaan om concrete afspraken voor te bereiden over het openstellen van het elektriciteitsnet OV voor overige partijen.
De redactie van Energie in het OV bedankt Roland Alias, adviseur innovatie, duurzaamheid, bedrijfsplan en change bij RET, voor het tot stand komen van dit artikel.