“We hebben daar 109 pantograaf laadplekken gerealiseerd waarmee we ’s nachts de bussen tegelijk kunnen opladen,” vertelt Harms. “Alles is daar ingericht op efficiënt, veilig en toekomstbestendig laden.”

Vincent Gabriels, programmamanager Zero Emissie bij HTM, legt uit dat het project veel verder gaat dan alleen maar het vervangen van een paar bussen. “We zijn bezig met niets minder dan een systeemverandering. We kopen geen bussen meer, we kopen een bussysteem.”

In de zomer van 2023 tekende HTM een contract met Daimler Buses voor de levering van 102 volledig elektrische bussen. Het gaat om 42 eCitaro’s van 12 meter en 60 eCitaro G’s van 18 meter. De centrale laadhub op de Telexstraat is daarbij essentieel. Hier worden de bussen ’s nachts opgeladen. Naast het depot zijn er ook snellaadpunten gerealiseerd op eindlocaties zoals Kijkduin, het Zwarte Pad en het voormalige Norfolkterrein.

De bussen zijn uitgerust met de nieuwste batterijtechnologie en laden op via pantografen van bovenaf. Het interieur is comfortabel, stil en modern, met USB-aansluitingen, informatieschermen en klimaatregeling via CO₂-warmtepompen. De bussen zijn volledig toegankelijk voor onder meer mensen met een elektrische rolstoel, waarvoor extra vastzetsystemen zijn getest en ingebouwd in samenwerking met belangenorganisaties.

De elektrificatie van de busvloot is begonnen met de keuze om niet gefaseerd, maar in één keer afscheid te nemen van de verouderde CNG-vloot. De oorspronkelijke plannen voor een driedelige uitrol zijn losgelaten toen bleek dat veel van de voertuigen al over hun technische levensduur heen waren.

Gabriels: “We hebben bewust gekozen voor één geïntegreerde aanbesteding, waarbij Daimler als hoofdaannemer verantwoordelijk is voor de totale opleveringen en werking zodat we bussen én laadinfrastructuur in samenhang konden realiseren. Dat voorkomt veel afstemmingsproblemen tussen leveranciers.”

De verbouwing van de Telexstraat tot laadlocatie was een flinke operatie. Er zijn vier transformatoren geplaatst die elk 2,5 MVA aan vermogen kunnen verwerken, gevoed vanuit een hoogspanningsstation dat speciaal voor dit project is gebouwd.

Een grote uitdaging was het beperkte beschikbare stroomvermogen, want netcongestie is ook in Den Haag een probleem. Hoewel HTM oorspronkelijk een aansluiting van 10 MVA had aangevraagd, mocht het in de praktijk slechts 4,5 MVA gebruiken in de nacht en 600 kW overdag.

“Dat dwong ons om te gaan werken met slim laden,” zegt Harms. “We hebben het systeem zo ingericht dat de bussen gefaseerd laden, afhankelijk van rijtijd en accustatus. Zo kunnen we met beperkt vermogen toch een volledige dienstregeling rijden.”

Ook de ervaring van de chauffeurs is positief. De nieuwe bussen zijn stil, ergonomisch en prettig om in te rijden. “De feedback van onze medewerkers is inderdaad lovend,” zegt Gabriels. “Voor veel collega’s is dit een werkplek die echt bijdraagt aan het werkplezier.”

Met dit project levert HTM een directe bijdrage aan de verduurzaming van de stad en de bredere regio. Het sluit aan op het doel van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag om uiterlijk in 2030 alleen nog zero-emissiebussen te laten rijden.

Wat het project bijzonder maakt, is de schaalbaarheid. De infrastructuur op eindpunt Zwarte Pad wordt ingezet voor zowel de elektrische bussen als voor de trams. HTM onderzoekt bovendien of de stroomvoorziening op het Zwarte Pad ook kan worden gedeeld met bijvoorbeeld elektrische touringcars als onderdeel van een bredere energiehub.

“We denken voortdurend vooruit,” zegt Harms. “De infrastructuur die we nu bouwen, moet klaar zijn voor wat er over tien jaar speelt. Dat vraagt om flexibiliteit, maar ook om durf.”

Wat begon als een plan op papier is inmiddels zichtbaar in de stad. HTM rijdt al grotendeels uitstootvrij en met de ingebruikname van de Telexstraat als centrale laadhub komt een ambitieus doel nu snel dichterbij. “We staan niet stil,” benadrukt Gabriels. “We bouwen verder aan een systeem dat niet alleen schoon is, maar ook schaalbaar, robuust en voorbereid op de toekomst van mobiliteit.”

‍