De laatste rit van elke elektrische locomotief van de NS had tot voor kort een trieste bestemming: enkeltje schroothoop. Totdat Strukton Rail op het lumineuze idee kwam om afgeschreven locs een tweede leven te geven voor spoorwerkzaamheden. De oude locomotieven kunnen materialen vervoeren naar plekken waar werkzaamheden aan het spoor plaatsvinden. En op de werklocatie zelf is er geen dieselloc meer nodig als er al een elektrisch exemplaar is gearriveerd. Klein probleem: tijdens werkzaamheden aan het spoor wordt allereerst om veiligheidsredenen de spanning van de bovenleiding gehaald, en kan zo’n elektrische loc dus niet rijden.
Daarom plaatsten de Strukton-ingenieurs een grote batterij op een wagon achter een afgeschreven NS-loc, die daarmee de allure kreeg van een Tesla XXL op ijzeren wielen. Begin vorig jaar heeft de Staatssecretaris van Infrastructuur en Waterstaat de eerste meters gereden met het prototype van deze retrofit batterij-locomotief.
Vanaf dat moment lag de nadruk op het verkrijgen van de benodigde certificering voor dit nieuwe type loc. In de spoorwereld staat veiligheid voorop en moet ook een aangepast railvoertuig eerst grondig gekeurd worden voordat die op het spoornet mag rijden.
Foto: nieuwe batterijtechnologie geeft oude NS-loc tweede leven
In goede samenwerking tussen de ingenieurs van Strukton, Ingenieursbureau Ricardo Rail en de Inspectie Leefomgeving en Transport van het Ministerie van IenW (ILT) is de eerste fase van het certificeringstraject nu bijna rond. Binnenkort kan Strukton de aanvraag indienen voor een tijdelijke vergunning om op het hoofdspoor rond te rijden.
Die vergunning is nodig om de fase van de praktische tests uit te voeren, die zijn opgebouwd uit drie onderdelen. ILT kijkt uiteraard met argusogen of de batterijloc zich in de praktijk gedraagt zoals is vastgelegd op papier en alle veiligheidstests met vlag en wimpel doorstaat.
De ingenieurs van Strukton testen het samenspel tussen de grote batterij en de bovenleiding. Als de locomotief gewoon onder de bovenleiding rijdt, zorgt een slim systeem ervoor dat de batterij tegelijkertijd wordt geladen. En als de loc stilstaat, stopt ook het opladen van de batterij automatisch; om te voorkomen dat er op één plek aan de bovenleiding teveel elektrisch vermogen naar de batterij stroomt, en de stroomafnemer zich daardoor vast zou kunnen lassen aan de koperen bovenleiding.
Het derde onderdeel staat bekend als de krachtproef. In theorie moet de batterijloc een uur lang het gewicht van zes grote volgeladen zandauto’s kunnen voortslepen met een gemiddelde snelheid van 25 kilometer per uur. En dan tussentijds ook regelmatig tot stilstand komen en weer optrekken, net zoals in de praktijk gebeurt bij spoorwerkzaamheden.
Als al deze tests volgend jaar met goed gevolg zijn afgerond, krijgt de Strukton retrofit batterijloc een definitieve certificering – en rijdt er vanaf dat moment een nieuw type locomotief rond in Nederland. Oude NS-locs hoeven dan niet meer naar de schroothoop, maar krijgen een tweede leven.