Terugblik eerste halfjaar 2025 Energie in het OV

"Van urgente behoefte naar impact", was de kop boven die column. We spraken de wens uit om een breder publiek te bereiken: “Ons doel is om van de bestuurs- en directietafels door te groeien naar een breder publiek. Iedereen die interesse heeft in de haalbare en praktische oplossingen die Energie in het OV te bieden heeft, moet bij ons terecht kunnen.”

We hebben daarom mensen gesproken die met een blik van buitenaf naar de energieoplossingen voor het OV kijken, zoals Keesjan ‘t Mannetje van ABB. Hij vertelde ons dat het stroomnet veel slimmer benut kan worden: “Met een slimmere spreiding van belasting is daar best twintig tot vijfentwintig procent extra capaciteit te winnen.”

En over het OV: “Vooral als je denkt aan grotere laadpleinen of mobiliteitshubs, kun je deze uitstekend combineren met locaties van het OV. Een bijkomend voordeel is dat je daarmee uiteindelijk ook een stuk flexibiliteit en efficiëntie toevoegt aan het energiesysteem. Want de auto’s die je op deze manier oplaadt, hoef je niet meer in de wijken te laden.”

De RET, met ambassadeur van Energie in het OV Leo Vliegenthart, is een aanjager van creatieve oplossingen, zoals de energiebank. Het trok zelfs internationale aandacht, daar publiceerden wij twee stukken over. Een was een interview met Leo: “De innovaties van de RET worden nu dus ook buiten Nederland opgemerkt. Zo kreeg het bedrijf onlangs nog bezoek uit Helsinki. “Die zaten met een vergelijkbaar probleem in hun kabelnet en kwamen hier kijken hoe wij het oplossen. Ze waren onder de indruk van de simulatiemodellen en de energiebank,” aldus Vliegenthart. Ook uit steden als Barcelona, Valencia en vanuit België kloppen bedrijven en vervoersautoriteiten aan. “De belangstelling is er, en ze willen weten: hoe doen jullie dat?””

En ook spraken we met industrieel ingenieur Ferran Rovira uit Spanje: “Eén van de ideeën die mij het meest aanspreekt, is de RET-energiebank.” het concept dat Leo Vliegenthart heeft ontwikkeld. Volgens Rovira zijn de energiebank en het smart energy network briljante ideeën. Het gebruik van de infrastructuur van de RET om elektriciteit te leveren aan de stad Rotterdam is het beste voorbeeld van optimaal gebruik van publieke middelen. Inmiddels heeft hij het energiebank-concept al gepresenteerd op congressen in Spanje, Engeland en Polen, en de eerste vragen stromen binnen. “Vervoersmaatschappijen willen weten hoe ze hun eigen netten op deze manier kunnen benutten om overtollige remenergie terug te leveren,” vertelt hij.

Tegelijkertijd luidde in het afgelopen halfjaar netbeheerder Stedin de noodklok. Zij signaleren een groeiend tekort aan capaciteit en langdurige vergunningstrajecten. “We zien dat steeds meer vervoersbedrijven afhankelijk raken van dieselaggregaten. Dat leidt niet alleen tot CO₂-uitstoot, maar vertraagt ook de transitie.”  Het langverwachte bestuurlijk akkoord Netcongestie & OV werd in april beklonken. Wij bespraken spraken erover met aanjager Stephan Brandligt: “Alleen door een akkoord worden de problemen niet zomaar verholpen. Wel kan het zorgen voor verlichting, omdat we beter samenwerken en kennis delen.”

Het akkoord leidde tot debatten in de Tweede Kamer over sectordeals en bood ruimte voor versnelling van vergunningstrajecten en nieuwe financieringsmodellen.

De Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) speelt een actieve rol in het vernieuwen van werklocaties en het waarborgen van een duurzaam economisch vestigingsklimaat. Vivienne Medik, adviseur economisch vestigingsklimaat bij de MRDH vertelt hoe ook de energie van het OV daar een rol bij kan spelen.

Een voorbeeld is het onderzoek naar een energy hub op bedrijventerrein Oudeland in Lansingerland. Dit terrein kampt met netcongestie, wat ondernemers beperkt in hun uitbreidingsmogelijkheden.

Niet alleen de grote Nederlandse partijen bleven actief. In Vlaanderen belichtten we hoe De Lijn haar bussen inzet als mobiele batterijen voor buurtbatterijen. In Nederland volgden we de pilots bij Connexxion en Keolis, waar slimme laadstrategieën zorgen voor netbalancering tijdens piekuren.

Mooi om te zien was dat de energieoplossingen die het OV kan bieden, ook aandacht kregen in de landelijke media. Zo sprak Linda Boot, directeur van RET, met het AD: “Je kunt ons elektriciteitsnetwerk zien als één groot verlengsnoer door Rotterdam. Er is echter veel meer stroom beschikbaar dan onze trams en metro's nodig hebben. Zeker in daluren en 's nachts.”

En ook in NRC was er een mooi artikel te lezen over de oplossingen van RET: “Zoef. Op de Kop van Zuid stopt Vliegenthart bij het hek waar metro’s met een hoop kabaal de grond uit schieten – uit station Wilheminaplein, verder Zuid in. De metro’s hebben een derde rail, roept hij extra hard om boven het gerammel uit te komen. Waar de elektriciteit bij de trams uit de bovenleiding komt, krijgt een metro dat uit zo’n derde rail. Over een paar jaar hoopt Vliegenthart meer powerbanks te realiseren, voor trams én metro’s. Eerst zal hij meer testen uitvoeren. Hij onderzoekt bijvoorbeeld wat er met de powerbank gebeurt als hij hem zwaarder belast.”

En ook EenVandaag sprak met Leo Vliegenthart: "Op het moment dat er een tram voorbijrijdt, en die remt, dan levert die tram energie terug aan de batterij. De batterij wordt op deze manier continu opgeladen en werkt kostenefficiënt", legt Vliegenthart uit. "De batterij fungeert als powerbank."

 Wat de afgelopen maanden duidelijk werd, is dat het belangrijk is om de verhalen over Energie in het OV te blijven vertellen. En dat zullen we dus zeker gaan doen in de tweede helft van dit jaar. Redactie - Energie in het OV